ورم پستان در گاوهای شیری

بسمه تعالی

ورم پستان در گاو های شیری

به طور ساده، به التهاب بافت پستان، بدون توجه به علت آن، ورم پستان گفته می شود. اکثر دامداران تصور می کنند که ورم پستان به معنای التهاب کارتیه همراه با تغییرات ظاهری شی می باشد. اما ورم پستان می تواند به صورت تحت بالینی نیز رخ دهد. یعنی عفونت در بافت پستان وجود داشته باشد در حالی که هیچ گونه تغییر ظاهری در شیر، بافت پستان و دام قابل مشاهده نباشد.  به دلیل تعداد زیاد موارد تحت بالینی، تشخیص این نوع ورم پستان تا حد زیادی به آزمایش های غیر مستقیم وابسته است که این آزمایش ها با تعداد سلول های سوماتیک یا الکترولیت ها (سدیم یا کلر) در شیر ارتباط دارند. می توان ورم پستان را بیماری ای که مشخصه آن افزایش قابل ملاحضه تعداد سلول های سوماتیک در شیر پستان آلوده است، معرفی کرد. تقریباً در تمام موارد ورم پستان افزایش سلول های سوماتیک به واسطه افزایش تعداد نوتروفیل ها در پاسخ به آسیب بافت غده ای ایجاد می شود و افزایش سلول های سوماتیک نسبت به ایجاد تغییرات در شیر مقدم بوده و نتیجه مستقیم آسیب بافت غده ای است. به نظر می رسد تا زمانی که تشخیص ورم پستان با استفاده از غلظت سدیم و کلر در شیر (که به وسیله هدایت الکتریکی اندازه گیری می شود) و یا با افزایش نفوذپذیری در سد خونی-شیری (که با اندازه گیری غلظت آلبومین مشخص می شود) به صورت رایج مورد استفاده قرار نگیرد، تغییری در تعریف کنونی ورم پستان که براساس  ترشحات غیرعادی یا افزایش تعداد سلول های سوماتیک است ایجاد نشود. توصیف مشخصات ورم پستان به تشخیص عوامل ایجاد کننده آن (عفونی یا فیزیکی) بستگی دارد.

سبب شناسی:

در مجموع 140 گونه میکروبی، تحت گونه و سرووار از پستان گاو جدا شده است. اجرام بیماری زا برا اساس همه گیرشناسی و پاتوفیزیولوژی، به دسته های واگیردار، فرصت طلب پوست سرپستان و عوامل محیطی طبقه بندی می شوند.

عوامل بیماری زای مولد ورم پستان واگیردار

عوامل ایجاد کننده ورم پستان واگیر متعدد می باشند. شایع ترین آن ها استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس آگالاکتیه هستند. منبع متداول عوامل واگیر، پستان های آلوده در سطح گله است، اما دست شیردوشان نیز می تواند به عنوان منبع استافیلوکوکوس اورئوس عمل کند. روش غالب انتقال از گاوی به گاو دیگر از طریق:

–        استفاده از پارچه های آلوده مشترک برای تمیز کردن پستان

–        باقی مانده شیر در فنجان های شیردوش

–        وسایل نامناسب شیردوشی می باشد.

برنامه های کنترل ورم پستان واگیر شامل ارتقاء سطح بهداشت و ضدعفونی به منظور جلوگیری از انتقال عفونت از گاوی به گاو دیگر می باشد. به علاوه روش های حذف آلودگی در گاو ها با درمان های ضدمیکروبی و حذف گاوهای مبتلا به عفونت مزمن نیز انجام می شود.

به طور کلی اساس برنامه کنترل ورم پستان ریشه کن کردن استرپتوکوکوس آگالاکتیه از اغلب گله های شیری است. ریشه کنی ورم پستان استافیلوکوکوس اورئوسی در گله هایی که شیوع بالایی دارند مشکل است اما می توان این عامل را در گله های که شیوع پایین تری دارند ریشه کن نمود.

مایکوپلاسما بویس یکی دیگر از عوامل واگیر ایجادکننده ورم پستان می باشد. این باکتری ورم پستان بالینی ایجاد می کند که به درمان پاسخ نمی دهد و کنترل آن دشوار می باشد. اغلب موارد شیوع مایکوپلاسما بویس پس از ورود حیوان جدید به گله ایجاد می شود. مشخصات آن وقوع ورم پستان بالینی در بیش از یک کارتیه، کاهش تولید شیر به طور مشخص و ایجاد بیماری عمومی می باشد. تشخیص آزمایشگاهی ورم پستان مایکوپلاسمایی نیازمند محیط های اختصاصی و شرایط ویژه کشت می باشد. درمان آنتی بیوتیکی معمولاً اثر بخش نیست و حذف گاوهای آلوده روش غالب است.

عوامل بیماری زای فرصت طلب پوست پستان

بروز ورم پستان خفیف ناشی از باکتری های بیماری زای ساکن پوست سرپستان، به خصوص در گله هایی که ورم پستان واگیردار را کنترل کرده اند افزایش یافته است. عوامل بیماری زای فرصت طلب پوست سرپستان قادرند عفونت داخل پستانی را به صورت بالا رونده از مجرای سرپستان ایجاد کنند. بر این اساس همه گیری عوامل بیماری زای فرصت طلب با عوامل واگیر و محیطی تفاوت دارد. استافیلوکوک های کوآگولاز منفی، رایج ترین عوامل فرصت طلب پوست سرپستان هستند که باعث ایجاد ورم پستان می شوند.

عوامل بیماری زای محیطی ایجاد کننده ورم پستان

ورم پستان محیطی به علت سه گروه اصلی از عوامل بیماری زا، کلی فرم ها (به خصوص اشریشیاکلی و گونه های کلبسیلا)، گونه های استرپتوکوکوس محیطی و تروپرلا پایوژنز ایجاد می گردد. منبع این عوامل عفونی، محیط گاو می باشد. راه اصلی انتقال از محیط به گاو، به علت مدیریت نامناسب محیط است. مثال هایی از این مدیریت شامل بستر خیس و آلوده، شیردوشی پستان خیس، آماده سازی نامناسب پستان و سرپستانک قبل از شیردوشی، شرایط محیطی زمینه ساز جراحات سرپستان و کنترل نامناسب حشرات است. برنامه کنترل ورم پستان محیطی شامل موارد زیر می باشد:

1-     بهبود بهداشت در بهاربند و محیط گاوداری

2-     آماده سازی مناسب پستان قبل از شیردوشی به گونه ای که پستان ها هنگام شیردوشی خشک و تمیز باشند

3-     کنترل مگس ها

انتهای دوره خشکی و اوایل دوره شیرواری باید به طور ویژه مورد توجه قرار گیرند.

باکتری های کلی فرم از عوامل شایع ورم پستان بالینی هستند که گاهی به صورت شدید و فوق حاد بروز می نمایند. موارد بالینی ورم پستان کلی فرمی عموماً در سطح پایینی، در اغلب گله ها یافت می شوند و معمولاً منجر به ورم پستان مزمن نمی شوند. شواهد نشان می دهد که در گله هایی که پاتوژن های واگیر دار به شدت کنترل شده اند، وقوع موارد بالینی ناشی از میکروارگانیسم های کلی فرمی افزایش می یابد.

استرپتوکوک های محیطی، به یکی از مهمترین عوامل ورم پستان در گاوهای شیرده تبدیل شده اند. عفونت های استرپتوکوکی به واسطه گونه های متفاوتی ایجاد می شوند، اما شایعترین آن ها، استرپتوکوکوس یوبریس و استرپتوکوکوس دیس گالاکتیه می باشد. آلودگی با این ارگانیسم ها می تواند ورم پستان بالینی خفیف تا متوسط را ایجاد کند. اغلب این عوامل عفونت های تحت بالینی مزمن را با افزایش تعداد SCC در شیر ایجاد می کنند.

تروپرلا پایوژنز یکی از علت های مهم ورم پستان فصلی در گاوهای خشک و تلیسه های آبستن سنگین در برخی نقاط جهان است. عفونت های داخل پستانی تروپرلا پایوژنز شدید است و منجر به قطع تولید شیر از پستان مبتلا می شود.

عوامل عفونی متعدد دیگری نیز در شمار عوامل محیطی قرار می گیرند. این عوامل زمانی که سیستم دفاعی پستانی دچار مشکل شده باشد یا در زمان زدن پماد های پستانی به شکل سهوی وارد پستان می شوند و ورم پستان ایجاد می کنند. ای گروه از عوامل فرصت طلب شامل گونه های سودوموناس، مخمرها، گونه های پروتوتکا، سراتیا مارسسنس و گونه های نوکاردیا هستند. این عوامل خصوصیات میکروبیولوژیکی خاص خود را داشته و به صورت انفرادی سبب ورم پستان می شوند. البته ممکن است این عوامل در نتیجه مشکلات مدیریتی در بهداشت و درمان، در سطح گسترش پیدا کنند. برای مثال ورم پستان ناشی از پسودوموناس آئروژینوزا در نتیجه استفاده از آب پاش های آلوده در سالن شیردوشی ایجاد شده اند. واگیری اورام پستان ناشی از نوکاردیا در موارد درمان همگانی گاوها در دوره خشکی با مصرف فرآورده های خاصی از پماد خشکی نئومایسین ایجاد شده است.

عوامل خطر در شیوع و بروز ورم پستان

از جمله عوامل خطر در شیوع و بروز ورم پستان شامل موارد زیر می باشند:

1-     عوامل خطر مربوط به حیوان:

–        سن و تعداد شکم زایش: با افزایش سن شیوع عفونت در کارتیه ها افزایش می یابد

–        مرحله شیردهی: اغلب عفونت های جدید در اوایل مرحله خشکی و در دو ماه اول شیرواری، به خصوص با عوامل بیماری زای محیطی رخ می دهد.

–        تعداد سلول های سوماتیک شیر: بیش ترین میزان بروز ورم پستان بالینی ناشی از باکتری های محیط در گله هایی که کمترین تعداد SCC (کمتر از 150.000 سلول در هر میلی لیتر) را در مخزن جمع آوری شیر دارند ممکن است رخ دهد و میزان ورم پستان تحت بالینی این گله ها نیز پایین است.

–        نژاد: عموماً بروز ورم پستان در نژاد هلشتاین-فریزین بیش تر از جرزی می باشد. البته این امر ممکن است بیش تر ناشی از تفاوت های مدیریتی باشد.

–        نحوه شیردوشی و شکل پستان و سرپستان: میزان دوشش بالا و بزرگ بودن قطر مجرای سرپستان باعث افزایش SCC یا خطر عفونت داخل پستانی می شود. نشت شیر از نوک سرپستان می تواند باعث افزایش میزان ورم پستان های بالینی در گله شود. همچنین کاهش فاصله سرپستان تا زمین گاو را مستعد ورم پستان بالینی می کند. ادم پستان قبل از زایمان نیز یکی دیگر از عوامل خطر در بروز ورم پستان بالینی می باشد.

–        شرایط فیزیکی سرپستان: هیپرکراتوز مجرای سرپستان معمولاً به علت عملکرد نامناسب ماشین شیردوش رخ می دهد و می تواند در بروز ورم پستان مستعد کننده باشد

–        بهداشت پستان: کثیفی پستان ها می تواند باعث افزایش تعداد سلول های سوماتیک و شیوع عفونت داخل پستانی ناشی از عوامل بیماری زای واگیر شود. بهداشت پستان، شاخص مدیریتی مناسبی در کنترل عمومی ورم پستان می باشد.

–        وضعیت تغذیه ای: ویتامین های A، E و سلنیوم، در مقاومت علیه انواع خاصی از ورم پستان ممکن است مفید باشند.

–        مقاومت ژنتیکی علیه ورم پستان: عوامل مختلف ایمونولوژیک، فیزیولوژیک و مورفولوژیک، مقاومت یا حساس بودن گاو به ورم پستان را تحت تاثیر قرار می دهند و هر یک از این عوامل به میزان زیادی تحت تاثیر وراثت قرار دارند. عمق، طول و شکل مجرای سرپستان با تفاوت در بروز ورم پستان همراه می باشد. بسیاری از مکانیسم های دفاعی پستان محصول مستقیم ژن ها هستند و پایه ژنتیکی دارند.

–        تولید شیر: به نظر می رسد گاوهایی که تولید بالایی دارند بیش تر مستعد ابتلا به ورم پستان می باشند.

–        سایر بیماری های همراه: جفت ماندگی، زخم کف پا، جراحات و زخم های سرپستان می توانند بروز ورم پستان را افزایش دهند.

–        عملکرد ایمونولوژیک غده پستان: عملکرد ایمنی پستان در دوره قبل از زایمان مختل شده و در طول دوره انتقالی، مانند دوره خشکی یا تولید کلستروم، دام مستعد ورم پستان می شود. در نتیجه بیش ترین بروز عفونت های جدید داخل پستانی در اوایل دوره خشکی و قبل از زایمان می باشد.

–        سابقه ورم پستان: گاوهای با سابقه ورم پستان در دوره های شیردهی قبل، ممکن است تا دو برابر دیگر گاوها در شیردهی های بعد مستعد ابتلا به ورم پستان باشند.

–        سابقه وجود عفونت های داخل پستانی: عفونت های طبیعی با عوامل بیماری زای فرعی، اثر محافظتی علیه عوامل بیماری زای اصلی دارند. کم ترین میزان عفونت با عوامل بیماری زای اصلی در کارتیه های آلوده با کورینه باکتریوم بویس دیده شده است.

2-     عوامل خطر محیطی و مدیریتی:

–        کیفیت و مدیریت محل نگه داری: عواملی مانند آب و هوا، سیستم نگهداری، نوع بستر و بارش باران باعث افزایش احتمال قرار گرفتن انتهای سرپستان در معرض عوامل بیماری زای ایجاد کننده ورم پستان می شوند. منابع اصلی عوامل بیماری زای محیطی، محیط زندگی گاو مانند بستر، خوراک و آب می باشند.

–        روش شیردوشی: کفایت شیردوش ها، وضعیت ماشین های شیردوشی، شرعت بالای شیردوشی و به خصوص بهداشت سالن شیردوشی از عوامل مهم در کنترل ورم پستان می باشند. سرپستان ها و پستان های مرطوب از عوامل خطر برای افزایش SCC می باشند. استفاده از پارچه های جداگانه برای خشک کردن پستان های هر گاو باعث کاهش تعداد سلول های سوماتیک می شود. ضدعفونی موثر برای سرپستان پس از شیردوشی برای کنترل ورم پستان واگیر مهم و ضروری می باشد.

–        فصل سال: در مناطق تحت حاره ای و حاره ای، بروز بیماری ممکن است در زایمان های زمستان یا بهار به دلیل افزایش رطوبت میزان رطوبت افزایش یابد. در آب و هوای معتدل بروز ورم پستان در پاییز و زمستان بیشتر است.

3-     عوامل خطر مربوط به عامل بیماری زا:

–        قابلیت زنده ماندن عامل بیماری زا: عوامل ایجاد کننده ورم پستان واگیر نسبت به ورم پستان های محیطی به ضدعفونی کننده ها حساس تر هستند.

–        عوامل حدت: این عوامل شامل توانایی موضعی شدن باکتری و تولید توکسین ها می باشند.

تولید و خسارات اقتصادی:

ورم پستان یکی از  بیماری هایی می باشد که در صنعت گاو شیری  با خسارات اقتصادی زیادی همراه است. ضررهای اقتصادی وارد شده شامل موارد زیر می باشد:

–        کاهش تولید شیر

–        دور ریختن شیر گاوهای مبتلا به ورم پستان بالینی و گاوهای درمان شده

–        حذف اجباری به علت ورم پستان مزمن

–        هزینه جایگزینی گاوهای حذف شده

–        هزینه نیروی کارگری بیشتر برای درمان و پایش بیماری

–        خدمات دامپزشکی برای درمان و کنترل

–        هزینه سقط در سه ماهه اول آبستنی به دلیل ورم پستان بالینی

–        هزینه روش های کنترلی

افت تولید شیر در کارتیه های آلوده به ورم پستان تحت بالینی، 26-10 درصد برآورد شده است. در گاوهای مبتلا به ورم پستان تحت بالینی حدود 15 درصد افت تولید برای هر شیرواری رخ می دهد. البته این افت تولید در کارتیه درگیر تا حدی توسط سایر کارتیه ها جبران می شود. علاوه بر افت تولید، تغییر در ترکیبات شیر از جمله چربی، کازئین، لاکتوز و … با روند تولید کارخانجات لبنی تداخل ایجاد می کند.

تقریباً 75 درصد از خسارات اقتصادی فرم تحت بالینی ورم پستان ناشی از افت تولید شیر می باشد و دیگر هزینه ها شامل دور ریختن شیر، هزینه های دارو، هزینه های دامپزشکی، هزینه های کارگری و از دست دادن پتانسیل ژنتیکی گاوهای حذف شده می باشد.

تشخیص

تشخیص ورم پستان بالینی

تشخیص اولیه ورم پستان بالینی با معاینات بالینی رایج انجام می شود. کشت آزمایشگاهی نمونه های شیر برای شناسایی باکتری و تهیه آنتی بیوگرام جهت انتخاب آنتی بیوتیک مناسب مفید می باشد.

تشخیص ورم پستان تحت بالینی

از آنجایی که ورم پستان تحت بالینی بیش ترین هزینه ناشی از ورم پستان را برای تولید کنندگان  دارد، تشخیص این نوع از ورم پستان در سطح گاو و کارتیه محاسن زیادی دارد. اگر چه استاندارد طلایی تشخیص عفونت های داخل پستانی و ورم پستان تحت بالینی، کشت نمونه شیر می باشد، اما برای استفاده روزمره هزینه بر و غیر عملی می باشد. بنابراین بیشتر توجهات به آزمایش های غیرمستقیم به منظور پیشگویی وجود عفونت داخل پستانی معطوف شده است. این آزمایشات بیش تر ارزش غربالگری داشته و شیر کارتیه ها یا گاوهایی که در آزمایش غربالگری مثبت شده اند، جهت کشت به آزمایشگاه ارسال می شوند.

تشخیص در سطح گله

تعداد سلول های سوماتیک مخزن جمع آوری شیر

تعداد سلول های سوماتیک مخزن جمع آوری شیر، روشی غیرمستقیم برای برآورد شیوع ورم پستان در سطح گله های گاو شیری می باشد. SCC مخزن جمع آوری شیر به صورت گسترده ای استفاده می شود، زیرا SCC شاخصی با حساسیت و ویژگی بالا برای سلامت پستان و کیفیت شیر می باشد. نمونه گیری جهت آنالیز، پس از هم زدن شیر به مدت 5 تا 10 دقیقه،  با استفاده از یک وسیله تمیز که در بالاترین سطح مخزن جمع آوری، کمی وارد شیر می شود انجام می گیرد. از نزدیکی دریچه های خروجی نباید نمونه گیری انجام داد. تعداد سلول های سوماتیک مخزن جمع آوری شیر در هشدار بروز ورم پستان بسیار مفید و موثر است، بنابراین زمانی که SCC مخزن جمع آوری شیر به بالاتر از حد مجاز افزایش یابد، بررسی های بیشتر در گله باید انجام شود.

تشخیص تعداد گاوهای مبتلا به ورم پستان در گله با استفاده از SCC مخزن امکان پذیر نیست. اما می توان تعداد کارتیه های آلوده را با دقت پایین برآورد کرد. در جدول زیر برآورد شیوع عفونت و کاهش تولید شیر با توجه به تعداد سلول های سوماتیک مخزن جمع آوری شیر نشان داده شده است.

SCC مخزن جمع آوری شیر بیش تر از 300.000 سلول در هر میلی لیتر، نشان دهنده ورم پستان در گله می باشد و آزمایش گاوها به صورت انفرادی ضروری است.

کشت از مخزن جمع آوری شیر

باکتری هایی که در مخزن جمع آوری شیر وجود دارند ممکن است از پستان های آلوده، سرپستان و سطح پستان و یا از منابع محیطی متنوع دیگر سرچشمه بگیرند. کشت از مخزن جمع آوری شیر، روش موثری برای جستجوی عوامل بیماری زای اصلی ایجاد کننده ورم پستان می باشد. تعداد عوامل بماری زای موجود در کشت با تعداد باکتری دفع شده، تعداد گاوهای آلوده، سطح تولید شیر گاوهای آلوده نسبت به سایر گاوهای گله و شدت عفونت ارتباط دارد. رشد عوامل محیطی ورم پستان در کشت می تواند منشا عفونت داخل پستانی یا محیطی داشته باشد. لذا رشد چنین عواملی در کشت می تواند به سطح عمومی آلودگی محیطی و بهداشت شیردوشی در گله ارتباط داشته باشد.

تشخیص در سطح انفرادی گاوها

ورم پستان بالینی را می توان با توجه به حالت های غیر طبیعی شیر و پستان تشخیص داد. گاوهایی که مبتلا به ورم پستان تحت بالینی می باشند، کشت ترشحات می تواند در تشخیص کمک کننده باشد. این کشت با هدف شناسایی گاوهایی که مبتلا به ورم پستان واگیر هستند، انجام می شود. برای این منظور ابتدا برای هریک از گاوها آزمایش های غیرمستقیم (غربالگری) نظیر شمارش سلول های سوماتیک شیر مخلوط کارتیه ها انجام می شود و به دنبال آن کشت نمونه هایی از گاوها جهت تشخیص عامل بیماری زا انجام می شود.

کشت انفرادی شیر گاوها

در این مورد بهتر است نمونه هر کارتیه به صورت جداگانه کشت شود زیرا هزینه های درمان ایجاب می کند که فقط کارتیه درگیر درمان شود. در زمان نمونه گیری باید احتیاط کرد که نمونه ها آلوده نشوند. برای جلوگیری از آلودگی محیطی نمونه ها، در صورت آلودگی سرپستان ابتدا آن را شسته و سپس خشک می کنیم. انتهای سرپستان را با پنبه آغشته به الکل 70 درصد تمیز کرده و با فشار حالت بیرون زدگی به اسفنگتر داده تا اطمینان حاصل شود که آلودگی ها از مجرای انتهای سرپستان پاک شده است. نمونه حاصل از دو تا سه دوشش اول را باید دور ریخت. برای اینکه آزمایش صحت بیشتری داشته باشد نمونه هم قبل از دوشش و هم بعد از دوشش گرفته می شود. اگر به توبرکلوز مشکوک باشیم، دوشش های آخر اهمیت بیشتری خواهند داشت. در هنگام نمونه گیری ویال با زاویه نسبت به زمین قرار می گیرد تا از ورود گرد و خاک و پوسته ها و مو به داخل آن جلوگیری شود.

آزمایش های غیرمستقیم برای ورم پستان تحت بالینی

این آزمایشات شامل شمارش سلول های سوماتیک با استفاده از شمارش گرهای الکترونی اتوماتیک، آزمایش ورم پستان کالیفرنیایی (CMT)، افزایش هدایت الکتریکی شیر و افزایش فعالیت آنزیم های سلولی (نظیر NAGase) در شیر می باشد. از بین روشهای غیر مستقیم، تنها روش CMT و هدایت الکتریکی می تواند در کنار گاو مورد استفاده قرار گیرد. به منظور غربالگری، CMT نتایج بهتری را نسبت به هدایت الکتریکی در اختیار قرار می دهد.

تعداد سلول های سوماتیک شیر مخلوط چهار کارتیه و یا نمونه های هر کارتیه

کارتیه های سالم SCC پایین تر از 100.000 سلول در هر میلی لیتر دارند. امروزه به منظور صرفه جویی در وقت و نیروی انسانی، از شمارش گرهای الکترونیکی سلول روی شیر مخلوط کارتیه ها استفاده می شود. روش دیگر استفاده از شمارش گرهای سیار می باشد که برای استفاده در فارم طراحی شده اند. استفاده از روش مخلوط شیر کارتیه ها میزان SCC را تغییر می دهد. برای مثال رقیق تر شدن شیری که SCC بالاتری دارد و از کارتیه آلوده گرفته شده توسط شیری که از سه کارتیه سالم گاو گرفته شده و SCC پایین تری دارند، به این معنی است که یک کارتیه آلوده ممکن است شناسایی نشود. لذا سطح تفریق SCC مخلوط شیر کارتیه های یک گاو کمتر از 200.000 سلول در هر میلی لیتر می شود. اما با این حال سطح عمل در تست های غربالگری که از شمارش SCC استفاده می کنند،  همان 200.000 سلول در میلی لیتر را در نظر می گیرند.

عوامل مختلفی وجود دارد که SCC کل شیر را تحت تاثیر قرار می دهند. از جله این عوامل شامل تعداد کارتیه های آلوده، نوع عفونت، سن گاو، مرحله شیرواری و میانگین تولید گله می باشد.

آزمایش ورم پستان کالیفرنیایی (CMT) روی نمونه های کارتیه

CMT، قابل اطمینان ترین و ارزان ترین آزمایش تشخیص ورم پستان تحت بالینی قابل انجام در کنار دام می باشد. جهت انجام این تست، ابتدا سرپستانک ها با الکل تمیز می شود. مقداری شیر ( حدود 2 میلی لیتر) از هر کدام از سر پستانک ها به محفظه های جداگانه پلاستیکی که دارای فنجانک های مشخص شده بصورت A,B,C,D هستند منتقل داده می شوند .  نسبت مساوی از معرف به شیر اضافه می شود ، محفظه جهت مخلوط شدن محتویات بایستی چرخانده شود. در طی حدود ۱۰ ثانیه، نتیجه در حالی که چرخش ادامه دارد بایستی مورد مشاهده قرار گیرد. بدلیل اینکه نتیجه پس از حدود ۲۰ ثانیه ناپدید می شود ، تست باید به سرعت خوانده شود. واکنش آزمایش CMT و رابطه آن با تعداد سلول های سوماتیک شیر گاو در جدول زیر خلاصه شده است:

آزمایش NAGase نمونه شیر مخلوط کارتیه ها و یا نمونه های یک کارتیه

آزمایش NAGase بر اساس اندازه گیری آنزیم وابسته به سلول (N-acetyl-β-D-glucosaminidase) در شیر است. فعالیت بالای آنزیمی، نشان دهنده تعداد بالای سلول است. NAGase آنزیم لیزوزومی داخل سلولی می باشد که به صورت اولیه از نوتروفیل ها و سلول های اپیتلیال آسیب دیده مشتق می شود. جهت القای حداکثر فعالیت NAGase، نمونه ها باید قبل از انجام آزمایش فریز و سپس ذوب شوند. در صورت در دسترس بودن همه آزمایش ها، بهتر است آزمایش NAGase انجام شود و شمارش SCC به عنوان نمونه تکمیلی بعد از آن باشد. سطح NAGase شیر همانند SCC، در ابتدا و انتهای دوره شیردهی بالا می باشد. این آزمایش نیز برای استفاده در شیر بز نیز معتبر است.

آزمایش هدایت الکتریکی نمونه های کارتیه

این آزمایش بسیار مورد توجه قرار گرفته است. دلیل آن توانایی استفاده از آن در سیستم شیردوشی خودکار بر پایه افزایش غلظت یون های سدیم و کلر و متعاقباً افزایش هدایت الکتریکی در شیر ورم پستانی است. در ورم پستان ابتدا تغییر الکترولیت ها در شیر رخ می دهد و به همین دلیل این آزمایش ها مورد توجه قرار گرفتند. البته برخی مطالعات استفاده از این تست را به عنوان تست غربالگری مناسب نمی دانند زیرا حساسیت و ویژگی این آزمایش را پایین می دانند. لذا استفاده از هدایت تفریقی (با مقایسه کارتیه های یک گاو)منجر به بهبود حساسیت و وِزگی تست شده است. 

هوشمند ارتباط شریف عضو مرکزرشد  دانشگاه شریف